تقاضاي شهروندان تهراني براي خدمات گردشگري مجازي

گردشــگرى مجازى، حضور در سرزمين ديجيتالي وب و مشاهده داده‌هاى صوتى، متنى و تصويرى از دنياى فيزيکي اســت که امکان ســفرهاى مجازى و غيرواقعى و بهره‌گيرى از جاذبه‌هاى طبيعي مناطق گردشــگرى براى برخى کاربران که قصد مراجعه به اين اماکن گردشــگرى را دارند و يا براى کســانى که از اين امکان محروم مي‌مانند، فراهم مي‌کند.

با توجه به مشــکلات عمده شهرها از قبيل ترافيک، آلودگى، گرانى و کمبود ســوخت، گردشــگرى مجــازى و خدمات‌رســانى آنلاين مى‌توانــد راه‌حلى براى کاهش ســفرهاى درون شــهرى و سردرگمى شهروندان براي پر کردن اوقات فراغت باشد. اين در حالى است که برنامه‌ريزى مناسب در اين بخش مى‌تواند تبعات مثبت اقتصادى، اجتماعى و فرهنگى براى صنعت گردشــگرى و به تبع آن شــهردارى و شــهروندان داشته باشــد. در اين ميان شــهردارى به‌عنوان متولى اصلى گردشــگرى در شــهرها، يکى از ارائه‌دهندگان اين نوع خدمات به شهروندان است که هرگونه برنامه‌ريزى و سرمايه‌گذارى در پورتال‌هاى گردشگرى شهرى اعم از اطلاع‌رسانى، رزرواسيون و خدمات‌دهى بر عهده اين سازمان است.

نتايج يک تحقيق در زمينه گردشــگري مجازي تهران نشان مي‌دهد از مجموع ۲۴۵ پاســخ‌دهنده، بيشتر آنها ارائه اطلاعات الکترونيکي در زمينه فرهنگ‌‌ها و اقوام مختلف و لباس، صنايع‌دستى و آداب و رسوم آنان (۱/ ۳۵ درصد) و معرفى مشاهير هنرى، ورزشى، علمى، سياسى، اقتصادى، اجتماعى و غيره (۶/ ۳۷ درصد) را امري معمول تلقي مي‌کنند. نزديک به ۴۶درصد پاسخ‌دهندگان، معرفى مکان‌هاى تفريحى و انواع ســرگرمى‌ها، بازى‌ها و ورزش‌ها؛ ۵/ ۴۶درصد آنها اطلاعات آب و هوايى نقاط مختلف؛ بيش از ۵۶درصد آنها اطلاعات حوزه حمل‌ونقل؛ نزديک به ۳۳درصد پاسخ‌دهندگان، تاريخ تمدنى تهران و اطلاعات مکان‌هاى تاريخى، ملى و مذهبى شــهر؛ نزديک به ۴۱درصد، اطلاعات مکان‌ها و امکانات گردشگرى مانند هتل‌ها، رستوران‌ها و اماکن ديدنى؛ ۵/ ۲۶ درصد پاسخ‌دهندگان ايجاد فضاى اينترنتى براى خريد و فروش کالاى فرهنگى اقوام مختلف از قبيل صنايع دستى، آثار موسيقى؛ ۴۰ درصد آنها خدمات اينترنتى مربوط به حمل و نقل؛ بيش از ۴۱ درصدشان خدمات توريستى اينترنتى مانند خريد بليت تور، رزرو هتل، ايجاد گروه‌هاى توريستى، يافتن همسفر براى بازديد از يک شــهر يا کشــور ديگر را به صورت الکترونيکي امري بسيار ضروري مي‌دانند.

همچنين بيش از ۳۵درصد پاسخ‌دهندگان ارائه اطلاعات برنامه سينما، تئاتر، کنســرت، گالرى‌هاى هنرى؛ نزديک به ۳۵ درصد آنها معرفى گروه‌هايى از مردم که در رسانه‌هاى ديگر به آنها کمتر پرداخته مى‌شود از جمله ورزش‌هاي خاص، فرهنگ‌هاى خاص، اقوام و مذاهب مختلف و بيش از ۲۳درصد نيز ايجاد فضاى اينترنتى براى تعامل اقوام مختلف با يکديگر را امري نسبتا مهم مي‌دانند. با توجه به نتايج نظرســنجي مي‌توان گفت از نظر شــهروندان تهراني ارائه خدمات گردشــگري به صورت مجازي و فراهم کردن زيرســاخت‌ها و امکانات امري بســيار ضروري تلقي مي‌شود که لازم است مسوولان امر مخصوصا شهرداري تهران به آن توجه ويژه‌اي مبذول کنند.

۴دليل عدم توسعه گردشگري مجازي در تهران

در اين پژوهش ضرورت‌ها، پتانسيل‌ها و چالش‌هاى ايجاد گردشگرى مجازى در تهران مورد بررســى قرار گرفت و مشــخص شد، اين کلان شــهر با توجه به پيشينه تاريخى و موقعيت پايتختى آن نتوانســته مانند ساير کلان شهرهاى دنيا خدمات گردشگرى مناسبى به ويژه از سوي شهردارى در فضاى اينترنتى به گردشــگران داخلى و خارجى ارائه دهد.  افزون بر اين ســايت شهرداري تهران نيز برخلاف ســايت‌هاي بسياري از شهرهاي جهان که داراي بخش مجزايي در زمينه گردشگري و سفر هستند، متأسفانه فاقد اين بخش است و تنها به بيان اطلاعات کلي از شهر تهران به دو زبان فارسي و انگليسي بسنده کرده است. از جمله مهم‌ترين دلايل عدم توسعه گردشگرى مجازى در تهران مى‌توان به موارد زير اشاره کرد:

- عدم توجه و تعهد متوليان امر در شهردارى تهران؛

- نبود قوانينى مدون مبنى بر تاکيد نقش شهردارى تهران و موظف کردن ايشان به توسعه گردشگرى مجازى؛

- نبود مرکز گردشگرى مجازى در ساختار شهردارى تهران؛

- نبود سايت اينترنتى جامع و کامل گردشگرى درباره شهر تهران.

 در اين راستا به نظر مي‌رسد پيشنهادهاي زير بتواند موثر واقع شود:

- ايجاد مرکز گردشگرى مجازى در شهردارى تهران؛

- ايجاد لينک گردشگري بر اساس مدل پيشنهادي مقاله در سامانه الکترونيک شهرداري تهران؛

- بازبينى، اصلاح و مديريت سايت‌هاى اطلاع رسانى مراکز گردشگرى در اينترنت؛

- دخالت دادن وزن گردشگرى مجازى در چشم‌انداز گسترش صنعت گردشگرى؛

- ايجاد و تدوين دوره‌هاى آموزش الکترونيکى توسعه گردشگرى در مراکز دانشگاهى؛

- توجه به اطلاع‌رسانى الکترونيکى رسمى پتانسيل‌هاى گردشگرى در رسانه‌هاى جهان؛

- تبليغ سايت‌هاى گردشگرى رسمى در کليه سايت‌هاى دولتى کشور در وب؛

- راه‌اندازى پايگاه‌هاى اطلاع‌رسانى ديجيتالى درون شهرى؛

- ايجاد کارت‌هاى الکترونيکى اعتبارى براى اســتفاده از مراکز گردشــگرى و فروش آن از طريق وب براى مخاطبان داخلى و بين‌المللى.

محبوبه ملك نيا/ كارشناس ارشد جغرافيا و برنامه‌ريزى شـهرىابتهال زندى/ كارشناس ارشد مديريت جهانگردى

منبع : دنياي اقتصاد